คนไทยคุ้นเคยกับ “ผักบุ้ง” กันอยู่แล้วนะคะ เพราะเป็นหนึ่งในผักคู่ครัวที่อยู่กับคนไทยมานานแสนนาน ไม่ว่าจะเมนูผัด แกง หรือลวกจิ้มน้ำพริก ก็ล้วนมีผักบุ้งเป็นพระเอกที่ขาดไม่ได้ ด้วยรสชาติอ่อนหอม เนื้อกรอบนุ่ม และปลูกง่าย จึงกลายเป็นผักยอดนิยมของทุกบ้าน
แต่รู้ไหมคะว่า...ผักบุ้งไม่ได้มีแค่ชนิดเดียว เพราะจริงๆ แล้วผักบุ้งมีหลายสายพันธุ์ แต่ละชนิดก็มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์ รสชาติ และวิธีปลูกแตกต่างกันไป มาทำความรู้จักกันให้มากขึ้นกันค่ะ
ขอเริ่มที่ “ผักบุ้งไทย” หรือบางคนคุ้นเคยว่า ผักบุ้งนา
ผักบุ้งชนิดนี้เป็นผักพื้นบ้านที่พบได้ทั่วไปตามคูคลองหรือแหล่งน้ำตื้น ลำต้นมีสีเขียวเข้มหรืออมม่วง ปล้องยาว ใบเรียวยาว และเนื้อค่อนข้างเหนียวกว่าผักบุ้งชนิดอื่น รสชาติของผักบุ้งไทยจะเข้มและมีกลิ่นหอมเฉพาะ เหมาะสำหรับเมนูผัดไฟแรง เช่น ผัดผักบุ้งไฟแดง หรือผัดน้ำมันหอยแบบไทยๆ ที่ต้องการความหอมจากกระทะ
ต่อมาคือ “ผักบุ้งจีน”
จัดว่าเป็นสายพันธุ์ยอดนิยมมากๆ ในบ้านเรา เพราะพบได้ทั่วไปในตลาดและร้านอาหารสุขภาพ มีลำต้นสีเขียวอ่อน ใบใหญ่และกรอบ เนื้ออ่อนนุ่มกว่าผักบุ้งนา รสชาติของผักบุ้งจีนจะอ่อนกว่า กลิ่นไม่แรง จึงเหมาะสำหรับเมนูเบาๆ อย่างสลัดผักบุ้งกรอบ, ผัดผักบุ้งแบบจีน, หรือแม้แต่ผักบุ้งชุบแป้งทอด
เอาละค่ะ ทีนี้มาดู ผักบุ้งชนิดต่อกันเลย นั่นคือ “ผักบุ้งแดง” หรือ “ผักบุ้งน้ำแดง”
เป็นผักบุ้งั้ไม่ค่อยคุ้นตาในครัวทั่วไป เพราะลำต้นมีสีม่วงแดง ใบอมม่วง และมักขึ้นเองตามธรรมชาติในพื้นที่น้ำขัง ลักษณะเนื้อแข็งและมีกลิ่นแรง ซึ่งแม้จะไม่ค่อยนิยมรับประทาน แต่ในบางพื้นที่นำมาใช้ทำปุ๋ยหมัก หรือเป็นอาหารสัตว์ เนื่องจากโตง่ายและให้มวลชีวภาพมากค่ะ
ไม่ว่าจะเป็นผักบุ้งชนิดไหน ล้วนเต็มไปด้วยสารอาหารที่ดีต่อร่างกาย ไม่ว่าจะเป็น…
เรียกได้ว่าเป็นผักที่ทั้งอร่อย ปรุงง่าย และมีคุณค่าทางโภชนาการครบถ้วน
แล้วผักบุ้งมีแค่ในไทยหรือเปล่า?
คำตอบคือ ไม่ได้มีเฉพาะในประเทศไทยค่ะ เพราะผักบุ้งเป็นพืชพื้นเมืองของเอเชียเขตร้อน พบได้ทั่วไปในจีน เวียดนาม กัมพูชา ลาว เมียนมา อินเดีย และฟิลิปปินส์ รวมถึงบางประเทศในแอฟริกาและโซนแคริบเบียนที่มีภูมิอากาศใกล้เคียง เช่น จีน ใช้ผักบุ้งในเมนูผัดกระเทียมหรือลวกจิ้มน้ำมันหอย, เวียดนาม นิยมใส่ในซุปหรือต้มยำ, ฟิลิปปินส์ มีเมนูชื่อ “อะโดบองกังกง (Adobong Kangkong)” ที่ผัดผักบุ้งกับซอสถั่วเหลืองและน้ำส้มสายชู
ส่วนในประเทศตะวันตก ผักบุ้งเริ่มได้รับความนิยมในร้านอาหารเอเชีย เพราะเป็นผักที่มีใยอาหารสูงและปรุงได้หลากหลายค่ะ
ผักบุ้งอาจดูเป็นผักบ้านๆ ที่หากินง่าย แต่ความจริงแล้วมีความหลากหลายทั้งสายพันธุ์ รสชาติ และคุณประโยชน์มากมาย ไม่ว่าคุณจะชอบความกรอบนุ่มแบบผักบุ้งจีน หรือรสเข้มแบบไทยๆ อย่างผักบุ้งนา ผักชนิดนี้ก็สามารถเพิ่มสีสันและคุณค่าทางอาหารให้กับทุกมื้อได้อย่างลงตัว